" එහෙම කියන්න එපා ඩියර් . ඒ ඔයාගේ අම්මා "
අපිට කවුරුහරි ඇවිත් කිවුවොත් අනේ මගේ දෙමාපියෝ මෙහෙමයි. මට ඉන්න දෙන්නේ නැහැ. මට හැමදේම එපා වෙලා . මේ මිනිස්සුන්ගෙන් ඈත් වෙන්න ඕනේ කියල. ඔබ කොහොමද උත්තර දෙන්නේ.
බහුතරේ උත්තර දෙන්නේ මම උඩින් කියපු විදිහට.
දෙමාපියන්ගේ පැත්තෙන් වෙන අමානුෂික ක්රියා ටිකක් පැහැදිළි කරොත් අහගෙන ඉදල ඊළගට මොකද කියන්නේ.
" කොච්චර වුනත් ඒ ඔයාගේ අම්මා. තාත්තා . ඔහොම කරන එක ඔයාට පවු " කියල. එහෙමත් නැත්නම් ඔබ කියන්න පටන් ගනීවි ඔබේ යහපත් දෙමාපියන්ගේ ගුණ වරුනාව.
මම දන්නවා යහපත් ආදරණිය දෙමාපියන් එක්ක හැදුනු ඔබට කවදාවත් මොලයට විෂය වෙන්නේ නැහැ අමුනුස්ස දෙමාපියන් ඉන්නවා කියල. මේ අමුනුස්සයෝ මලකඩ යකඩ කනවා වගේ ළමයිගේ ජීවිත බිදල කඩලා දානවා කියල ඔයාල දන්නේ නැහැ.
අපේ රටේ සංස්කෘතිය හැදිලා තියෙන්නේ මිනිස්සු ගුණෙන් මනින්න නෙවේ. රෙද්දේ දිග පළල, වයස, නෑකම, දේශපාලන බලය , පවුල් බලය වගේ දේවල් හරහා මිනිස්සුන්ට ගරු කරන්න. එහෙම ජන සමාජයක මේ අමුනුස්ස දෙමාපියන්ට තමා වැඩි වාසිය හිමි වෙන්නේ. ඉතින් ඔවුන් රිසි සේ අහිංසක මනුස්ස ප්රාණීන් මේ ලෝකෙට ගෙනාව එකේ හිලවුව හැටියට මුළු ජීවිතම අපාගත කරවනවා. ඔවුන්ගෙන් වෙන් වෙලා වත් යහතින් ඉන්න තියන්නේ නැහැ. අපේ උපදේශන ජීවිතේදී අපිට මේ වගේ ළමයි හමු වුනු වාර අපමණයි.
ඉතින් මේ ගැන දීර්ඝ ලෙස ලිපි මාලාවකින් කතා කරන්න හිතන් ඉන්නවා. ඔබට ඉන්නේ Toxic parent කෙනෙක්ද කියල හදුනා ගන්න නම් පහත ලක්ෂණ ඔවුන්ට තිබේද බලන්න.
මේ වගේ විෂ සහිත දෙමාපියන් ලග හැදෙන සමහරු මානසික රෝගීන් වෙලා ජීවිත කාලෙම බෙහෙත් බොනවා. සමහරු මානසික රෝහල් වල නේවාසිකව ප්රතිකාර කරනවා. තව සමහරු මත්ද්රව්ය වලට ඇබ්බැහි වෙලා. තව සමහරු තරුණ කාලෙම වේදනාව දරන්න බැරුව ඔවුන්ගේ ජීවිත අරගෙන.
1) දරුවන්ට වරදකාරී බවක් ආරෝපණය කරනවා :
නිතර ඔවුන් ඉන්නේ " උඹ අපිට මොනවද කළේ? අහවලාගේ ළමය නම් මෙහෙමයි. අපි පවු කරලා මේ වගේ ළමයි ලබන්න " මෙන්න මේ ආකල්පය තමා ඔවුන්ගේ කතා වල තිබෙන්නේ. මීව අහලම ඔබ කාලයක් තිස්සේ ඔබ ඔවුන්ට සැලකුවා මදි කියල අදහසක් ඇති කර ගන්නවා.
2) ඔබ මොනවා කරත් ඔවුන් සෑහීමට පත් වෙන්නේ නැහැ.
3) කවදාවත් වචනෙකින් වත් ඔබට ගෞරවයක් ලැබෙන්නේ නැහැ. හොදක් කරොත් නිහඩව ඉන්නවා.
එක දුවක් මට දවසක් කියනවා ඇගේ මව එක්තැන් වුනාම ඈ රැකියාව අතහැරලා ගෙදර නවතිනවා අම්ම බලාගන්න. අනික් අක්කා රට ඉන්නේ. අම්මගේ මලපහ අදිමින් ඉද්දි අම්මා ඈ එක්ක කියනවා " අන්න මගේ ලොකු දුව . උඹ වගේ නිකමෙක් නෙවේ" කියල
4) ඔවුන්ට කවදාවත් ඔබට දැනෙන ආකාරය ගැන කිසිම හැගීමක් නැහැ. දැනගන්න ඕනෙත් නැහැ.
අම්මා / තාත්තාගේ වරදක් පෙන්වා දුන්නොත් ඔවුන් බොරුවට පපුව අල්ලන් කෑ ගහල හු කියල ඔබේ වොයිස් එක එහෙම්ම නිහඩ කරනවා. ඔවුන් කරන්නේ රගපෑමක්.
ඔවුන්ට හැමදාම ඕනේ ඔවුන්ට ඕනේ විදිහ විතරයි ළමයා පවතින්න ඕනේ. ඔබේ දුක, මහන්සිය , වේදනාව, පරාජය ඔවුන්ට දුකක් දනවන්නේ නැහැ. ඔවුන් එයත් පාවිච්චි කරනවා ඔබටම පෙරලා ගහන්න.
උදාහරණයට සැමියාගේ අනියම් සම්බන්ධයක් අහු වුනු දුවෙක් අම්මට කියනවා . අම්මගේ උත්තරේ දන්නවද?
" තොට හොද වැඩේ. මහා ලොකුවට උඩ ගිහින් හිටියේ"
5) ළමයාගෙන් ළමයට ආදරය වෙනස්.
මොවුන් බොහෝ විට එක ළමයෙක් ලොකු කරගෙන අනික් ළමයට එඕ එඕ ගහනවා. පොඩි කාලේ වුනත් එහෙමයි. එක ළමයෙක්ට විතරක් ගෙදර වැඩ දෙනවා. අනික් කෙනා සෙල්ලම් කරනවා. එක්කෙන්ක්ට කන්න දෙන්නේ බිත්තර අනික් කෙනාට එලොලු විතරක් දෙනවා.
ලොකු වෙලත් තමන්ට තියන සන්තකේම favor කරන ළමයට මඩි ගහ ගහ කරනවා. අනික් කෙනාව හූරන් කන්න බලනවා.
6) ඔබේ ජීවිතේ පාලනය කරනවා.
ඉගෙන ගන්න දේ , විවාහය, යන එන ගමන් හැම දේම පාලනය කරනවා. ඔවුන්ට boundaries කියල දෙයක් නැහැ. ඔබේ පර්ස් එක අදිනවා. ෆෝන් එක බලනවා. ලියුම් කඩනවා.
මා වෙතට ආව කෙනෙක්ගේ තාත්තා මුළු වැටුපම උදුරාගෙන බස් එකේ යන්න දවසට රුපියල් තුන් සීයක් දෙනවා. මෙයා හිතන්නේ ඉතුරු කරනවා කියල. පස්සේ දවසක සල්ලි ඉල්ලද්දී උත්තරේ දන්නවද?
" සල්ලි කියන ඒවා වියදම් වෙනවා. මම මේ ගෙදරට නෙවේද සල්ලි ඔක්කොම යට කරන්නේ?"
බලද්දී ඒ සල්ලි වලින් නංගිගේ මගුල් ගෙදරට වියදම් කරලා.
7) අපහාස කරන්න හරි ආසයි.
පෙනුමට නිතර අනම් මනම් කියනවා. ළමයා මනසිකව වට්ටන එක තමා ඔවුන්ගේ හොබී එක. එක ගැහැණු ළමයෙක් ආවා මුනෙන් මාස් එක ගලවන්න බයයි. මාස තුනක් විතර තෙරපි කළා මාස් එක ගලවන්න හයියක් දෙන්න.
මේ ළමයා පෙනුමින් මලක් වගේ ලස්සන දරුවෙක්. පුදුම ලස්සන හිනාවක් තියෙන්නේ.
අම්ම නිතර කියනවලු පොඩි කාලේ ඉදල " ඔයාගේ දත් ලොකුයි..මුණ අමුතුයි හුන් වගේ..කෙහෙල් ඇවරියක් වගේ දත් ... දීගෙක නම් දෙන්න බැරි වෙයි...."
ඉතින් මේ දරුවා කරේ සමාජයට නොයා මුහුණ මාස් එකකින් හංගා ගත්තා.
😎 දෙමාපිය රෝල් එක මාරු වෙනවා
සාමන්යෙන් දරුවන් බලාගැනීම දෙමාපියන්ගේ වගකීමක් වුනාට පොඩි කාලේ සිටම මේ Toxic දෙමාපියන් තමන් බලා ගැනීම දරුවාගේ වගකීම කරනවා. පොඩිම කාලේ ගෙවල් වල වැඩ දරන්න බරි තරම් පටවනවා. ඔවුන්ගේ රැකියාවල සම්බන්ධකම් වල අසාර්ථක වීම් දරුවාගේ ඔලුවට පටවනවා.
9) මුලික දෙමාපිය වගකීම් මහා ලොකු දේවල් බවට කියනවා.
මේ දෙමාපියන් පොඩි කාලේ සිට ළමයාගේ ඔලුව හදන්නේ. අපි උඹට බඩේ තියන් හිටියා. කිරි දුන්නා. ඉස්කෝලේ යැවුවා . ඒ නිසා උඹල අපිට නයයි. උබල හැම දේම කරන්න ඕනේ අපිට ඕනේ විදිහට.
ආදරේ කෙනෙක් කසාද බැන්දත් ඔවුන් කියන්නේ" කිරි දීල හදපු මට වඩා පිට එකෙක් ලොකු වුනා"
ඒ වෙලාවට දරුවෝ හරි අසරණ වෙනවා. ඔවුන්ගේ වැරදි සිතුවිලි රටාවට හුරු නිසා ඔවුන් ලේසියෙන්ම මේවට යට වෙනවා. මේ වගේ දේවල් වලින් ගැලවෙන්න හරි අමාරුයි.
මේ වගේ තත්ව වලට අපි කරන ප්රතිකාර මොනවද?
ජීවිත කාලෙම හැදුනු හිතුවිලි රටා නිසා අපිට ටික කාලයක් ගත වෙනවා අලුත්ම සිතුවිලි රටාවක් හදාගන්න. තමන් අංක එක කියල හිතන්න හුරු වෙන එක මේ වගේ පරිසරේ හැදුනු කෙනෙක්ට හරි අමාරු දෙයක්. ඉතින් අපි වැරදි විශ්වාස Track කරලා එකින් එක අභ්යාස එක්ක ආමන්ත්රණය කරනවා. වටේ supportive system එකක් හදා ගන්නවා..
මේවගේ දෙමාපියන් අතහැරීම අමාරු වුනාට ඈත් කරලා boundaries නැත්නම් සීමා මායිම් එක්ක ගනුදෙනු කරද්දී ඔබේ මානසික පීඩාව දුරු වෙලා යනවා. සතුට ඔබ කරා එනවා.
අපිට අපේ දෙමාපියන් තෝරාගන්න බැහැ. නමුත් වැඩිහිටි වුනාම ඔබේ ජීවිතේ සතුට තෝරා ගන්න ඕනේ.
" තමාට පිහිට තමා මයි - වෙන අන් කවුරු නම් පිහිට වේද?"
මෙහෙම කිවුවේ ශ්රේෂ්ට දාර්ශනියෙක් වුනු ගෞතම බුදුන්. අදම ඔබ වෙනුවෙන් නැගිටින්න. ඔබ ඔබට ආදරේ කරන්න. ඔබට ආදරේ අයට ආදරේ කරන්න.
දෙමාපිය වීම යනු හුදෙක් ජීව විද්යාත්මක සංසිද්ධියක් විතරයි. ඒකෙන් තහවුරු වෙන්නේ නැහැ ඔවුන් දෙමාපිය ගුණයෙන් යුතුයි කියල. ඇහැට පෙන සත්යයට මුහුණ දෙන්න. ඔබේ ජීවිතේ ගොඩ නගා ගන්න.
ඉන්න ටික කාලේ සතුටින්. සැනසීමෙන් ඉන්න එක ඔබේ මානව හිමිකමක්.
Reshika Dissanayake Godakanda
Counselor / Psychotherapist
SLNIPC Reg No: A/2023/1850
චැනලින් සදහා 077 996 9712 අංකයට වට්ස් අප් ඔස්සේ මැසේජ් එකක් යොමු කරන්න. (කෝල් වලට පිළිතුරු දෙනු නොලැබේ.)
++++++++++
ReplyDelete