සඳුනිට සිදුවූ ඛේදවාචකය ඔබට නොවෙන්නට නම්...

ගිය මාසයේ පළ කරපු සියලුම පෝස්ටු කොරෝනා වයිරසය ගැන නිසා වෙනසකටත් එක්ක ටෙලි නාට්‍යයක චරිතයක් ගැන මගේ අදහස් මෙසේ ලියන්නට හිතුවා. ITN නාළිකාවේ විකාශනය වන "වළාකුළු දොරින් ගලන්න" ටෙලි නාට්‍යය කොටස් 60කට පසු අද අවසන් උනා. මේ නාට්‍යයට සහභාගි වූ සැමට ස්තූතියි.

මේ ටෙලි නාට්‍යයක් උනත් ලoකාවේ මධ්‍යම පාන්තික සමාජයේ අක් මුල් විහිදී ගිය ප්‍රශ්න කීපයක් නිරාවරණය කරනවා. ඒ ගැන කතා කරන්නට කළින් මේ ටෙලි නාට්‍යයේ කතාව කෙටියෙන් කිව්වොත්, පහළ මධ්‍යම පාන්තික අසල්වැසි පවුල් දෙකක කළාවට ආසා කරන අහින්සක තරැණයෙක් (සිතුම්, එරග ජීවන්ත) සහ සඳුනි (තිසුරි යුවනිකා) අතර මිතුරැකම කාලයත් සමඟ අහින්සක ආදරයකට හැරැණත් විරැකියාව නිසා තමා ගැන අවතක්සේරැවෙන් හිතන සිතුම්, සඳුනි සමඟ විවාහ වීමට සහ අනාගතය ගැන සැළසුම් කිරීමට පසුබානවා. මේ පවුළ් දෙකේම මව්පියන් අහිoසක, සාධාරණව හිතන පතන, දරැවන්ට ආදර කරැණාවෙන් සළකන උදවිය. විශේෂයෙන්ම සඳුනිගෙ තාත්තා ලෙස්ලි (නිරෝෂන් විජේසිoහ) බොහොම ගුණයහපත් මනුස්සයෙක්. කරැණු මෙසේ උනත් සිතුම් හෝ සඳුනි මේ සම්බන්ධය සඳුනි ගේ මව්පියන්ට කියන්න බිය වෙනවා. ඒ සිතුම්ට රස්සාවක් නැති නිසා සඳුනි ගේ මව්පියන් සිතුම් ව ප්‍රතික්ශේප කරාවි යැයි සිතුම් හිතන නිසා. ඔය අතර  විශ්‍රාමික ලෙස්ලි අමතර මුදලක් සොයාගැනීමට පෞද්ගලික ආයතනයක වැඩට යනවා. මේ ආයතනය හිමි ධනවත් තරැණයා ශිරාන් (හර්‍ර්‍ෂ තෙන්නකෝන්) ලෙස්ලිගෙ හොඳම මිතුරාගේ එකම පුතා. ලෙස්ලිට හෘදයාබාධයක් වැළඳී රෝහල්ගත වෙන්නේ මේ අතරයි. එහිදී රෝහලට යන එන අතරතුර සඳුනිව දකින ශිරාන් ඇය ගැන විවාහ යෝජනාවක් ගෙන එනවා. සඳුනිට වෙනත් සම්බන්ධයක් ඇති බව නොදන්නා ලෙස්ලි ඒ ගැන බෙහෙවින් සතුටු වෙනවා. සඳුනිගේ මල්ලිගෙන් මේ බව දැනගත් සිතුම්  සම්බන්ධය ඔහුගේ පැත්තෙන් නවත්වන්නේ සඳුනි ශිරාන් සමඟ විවාහ වුවහොත් වඩාත් සැපවත් ජීවිතයක් ඇයට ලැබේ යැයි සිතමින්. තම පියාට මහත් සේ ආදරය කරන බැවින් ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව ඉටු කිරීමටත්, දිගින් දිගටම සිතුම්ගෙන් ප්‍රතික්ශේප වීම නිසාත් පසුව සඳුනි ශිරාන්ට කැමති වෙනවා. මේ අතර සිතුම් අධිකව මත්පැනට ඇබ්බැහි වෙනවා. ඊට සිතුම්ගේ නැගණිය හා මිතුරන් මෙන්ම තම මල්ලීගේ පවා කෝපය එල්ල වන්නේ සඳුනිට. සිතුම් ගැන වේදනාවට පත්වන සඳුනි මත්පැන් නොබොන ලෙස ඔහු පොරොන්දු කරවා ගැනීමටත් අවසාන වරට සමු දීමටත් ඔවුන් පෙරදී මුණගැසුනු ඈත පිහිටි ඇල්ලක් වෙත එක්ක යනවා. එහිදී නොසිතූ පරිදි සඳුනිට අතවර කිරීමට හැදූ මැරයෙක් සිතුම් අතින් මිය යනවා. අනිත් මැරයා පලා යනවා. කෙසේ හෝ මේ සිද්ධියත් සැඟවීමට ඔවුන් තීරණය කරනවා. ඊට ටික කලකට පසු සඳුනි ශිරාන් සමඟ විවාහ වෙනවා. ශිරාන්ගේ මැණික් ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධාන තරඟකරැ කලින් සඳහන් කල මැරයාගේ හාම්පුතා. මිනීමැරැම සිදු කල පිස්තෝලය ශිරාන්ගේ කාර්‍යාලයේ සඟවා ශිරාන් මිනීමැරැමට හසු කිරීමට ඔහු ක්‍රියා කරනවා. මේ අතර පොලීසිය මිනීමැරැමේ සාක්ශි අනුව සිතුම්ව ලුහුබඳිනවා. ශිරාන් බේරා ගැනීමට පොලීසියට භාර වන සිතුම් පිස්තෝලය තමා විසින් ශිරාන්ගේ කාර්‍යාලයේ සැඟවූ බව කියනවා. මේ අතර සඳුනිගේ සාමාන්‍ය පවුල් පසුබිම නිසා විවාහයට මුල සිටම අකමැතිව සිටි ශිරාන්ගේ නපුරැ මව සඳුනිට පෙර ආදර සම්බන්ධයක් තිබූ බව  දැනගෙන ශිරාන්ට සඳුනිව එපා කරවීමටත් සඳුනිට ශිරාන්ගේ නිවස අපායක් කිරීමටත් හදනවා. මුලින් මේ කතා විශ්වාස නොකලත් පසුව තමන් විසින්ම සොයා ගන්නා කරැණු මත ශිරාන් සඳුනි ගැන කළකිරී, විශේෂයෙන්ම මෙම දේවල් තමුන්ගෙන් දිගින් දිගටම සැඟවීම ගැන කළකිරී, සඳුනි ව ඇයගේ නිවසට ඇරලන අතර සිතුම් ගැන ඇතිකර ගන්නා ඊර්ශ්‍යාව මත සිතුම් නිවැරදි බව දැන දැනත් ඔහුව නඩුවෙන් පරාද කිරීමට උත්සාහ කරනවා. නමුත් අවසානයේ සඳුනිගේ සාක්ශි මත සිතුම් නිදහස් වී ශිරාන් සහ සඳුනි නැවත එකතු වෙනවා.

කතාවක් වශයෙන් ඒතරම් ප්‍රබල හෝ තාත්වික නොවුනත් රෙජිනෝල්ඩ් ජයමාන්න මෙම නාට්‍යයේ ඇතැම් චරිත ගොඩනගා ඇති ආකාරය තාත්වික වීම නිසාත් ඒ චරිත මගින් ලාoකීය පහල මධ්‍යම/මධ්‍යම  පාන්තිකයන්ගේ ජීවන රටාවේ ඔඩු දුවා ඇති ගැටළු කීපයක් නිරෑපනය වීම නිසාත් මේ කතාව මගේ සිත් ගත්තා. සියලුම නලු නිළියන්ගේ රoගනයන් චරිත වලට උපරිම සාධාරණයක් ඉටු කල බව මම හිතනවා.

ටෙලි නාට්‍යයේ තිසුරි යුවනිකා රoගනයෙන් දායක වන  සඳුනිගේ චරිතය ගැන ටිකක් කතා කරන්නට හිතුනේ සඳුනි වගේ ගෑනු ළමයි බොහෝ දෙනෙක් මට මුණගැහිල තිබෙන නිසා. අනිත් අතට ලoකාවෙ පිරිමි බහුතරයකගෙ අදහස අනුව කසාදයක් බැඳීමට සොයන ගෑනු ළමයෙකුට (wife material) තිබිය යුත්තෙ සඳුනිගෙ වගේ ගතිගුණ, අහිoසකයි රටක් වටියි...පාරෙ යද්දි තමන්ට කුණුහරප කියන පිරිමියෙකුට විරැද්ධ වන කාන්තාව නොව කරබාගෙන යන කාන්තාව වීරවරිය වෙන, තමන්ගේ ඇත්ත හැඟීම් සඟවාගෙන තම පියාට, පෙම්වතාට, සැමියාට කොන්දේසි විරහිතව හිස පහත් කරගෙන තමන්ව දැක්කීමට ඉඩදෙන කාන්තාව ආදර්ශමත් කාන්තාව වෙන රටක ගෑනු ළමයින්ව හදන්නේ සඳුනිගෙ අච්චුවට දාල. 

නමුත් ඒක ලoකාවෙ මධ්‍යම පාන්තික සමාජයේ ඛේදවාචකයක්. පෞරැෂහීන භාවය කාන්තාවකගේ අගය වැඩි කිරීම පෞරැෂහීන පිරිමි ඉන්න සමාජයක පවතින විශාල සමාජ ගැටළුවක්. සඳුනි පෞරැෂහීන කාන්තාවක් යැයි මා කියන්නේ ඇයි? සඳුනි ගේ චරිතය ගොඩනැගී ඇත්තේම කවුරැහරි පිරිමියෙකුගෙන් යැපීමට. ගෙදරටවී සිටින, කිසිම අනාගත සැළසුමක් නැති, වැඩිහිටියෙක් ලෙස ටිකෙන් ටික ස්වාධීන වීමට උත්සහයක්වත් නොගන්නා වැඩිහිටි ළදැරියක (woman child) ලෙස හැදෙන ඇයට මුළු ජීවිත කාලයේම දෙන දෙයක් කාල වෙන දෙයක් බලාගෙන ඉන්නවා හැරෙන්නට වෙනත් විකල්පයක් නැහැ. සඳුනිට යම් අධ්‍යාපනයක් / රැකියාවක් තිබුනා නම් ඇයට ඇගේ පළමු ආදරය රැක ගැනීමට වැඩි ඉඩක් තිබුනා. ඒවගේම ඇයගේ ස්වාධීනත්වය රැක ගැනීමටත් අවශ්‍ය මොහොතේ පවුළට ආර්ථික සවියක් වීමටත් තිබුනා. උදාහරණයකට ගත්තොත් ඇයගේ දෑවැද්දෙන් ලක්‍ෂ 4ක් සිතුම්ට රට යෑමට ඇය දුන් විට ඒ මුදලට අයිතිවාසිකම් කියන ඇයගේ පියා, ශිරාන්, ශිරාන්ගෙ අම්මා ආදී අයගෙන් මොනතරම් පීඩනයක් ඇයට එල්ල වුනාද? නමුත් ඇය තම මහන්සිෙන් ඉපැයූ මුදලක් ඒ සඳහා දුන්නා නම් මේ අයට ඇයට එසේ පීඩනයක් එල්ල කරන්න බැහැ. 

අනිත් අතට  ඇය තම මහන්සිෙන් ඉපැයූ මුදලක් ශිරාන් මුදල් අතින් හිරවූ අවස්ථාවේ ඔහුට දුන්නා නම් මොනතරම් වටිනවාද? පිරිමියා මුදල් උපයා ගැහැනිය රක්‍ෂා කල යුතුය යන්න තරම් යල් පැන ගිය අදහසක් තවත් නැති තරම්. අද සමාජයේ  පිරිමියා සහ ගැහැනිය සාම්ප්‍රදායික භූමිකාව නොව ඒ ඒ අවස්ථානුකූලව තම භූමිකාව පවුල තුළ කල යුතුයි. නැතිනම් ඔබ අසාර්ථක වෙන්න ඉඩ වැඩියි. කොරෝනා වසoගතය තදින් පැතිරී යන ඇමරිකාවේ දැනට පමණක් 15%කට රැකියා නැති වුනා. මෙහෙ මම දන්න සමහර ලoකාවේ පවුල්වල පෞරැෂහීන පිරිමි තමන් පමණක් ආචාර්‍ය උපාධි කරමින්, තමන් පමණක් රැකියා කරමින්, ඉහළ අධ්‍යාපන සුදුසුකම් සහිත තම බිරින්දෑවරැන්ට තමා මෙන්ම ආචාර්‍ය උපාධිය හෝ රැකියා කිරීම වැළැක්වූවා. එවැනි පවුල්වල පිරිමි සමහරැ අද රැකියා අහිමි වී එම පවුල් බරපතල ප්‍රශ්නයකට ලක් වෙලා. එසේ නොවී තම බිරිඳටත් ආචාර්‍ය උපාධිය සහ රැකියා කිරීමට ඉඩදී දරැවන්ගේ සහ ගෙදර වැඩ බෙදාහදාගෙන කල, ගෑනි ඉහල යනවට බිය නොවූ, පෞරැෂ සම්පන්න පිරිමි ඉන්න පවුල් වල එක්කෙනෙක්ගෙ රැකියාව අහිමි උනත් පැවැත්මක් තියෙනවා. එපමණක් නොවේ,  අවුරැදු දහයකට කිට්ටුව ඇමරිකාවේ ඉන්න ආචාර්‍ය උපාධිය හැදෑරෑ නේපාල මිතුරෙකුගේ බිරිඳට ඇමරිකාවේ essential life skills වන ඉoග්‍රිසි කතා කිරීමට සහ වාහන පැදවීමට බැහැ. ටිකක් හිතන්න මේ මනුස්සය පර්‍යේෂණාගාරයේ ඉඳිද්දි කුඩා දරැවාට හදිසියේ අසනීප වුනොත් රෝහලට යාමටවත් 119 කතා කරල උදව්වක් ගන්නටවත් මේ බිරිඳට බැහැ. ඒ මට්ටමටම තම බිරිඳව අනාථ අසරණ කරල තියෙන්නෙ ඒ උගත් මිත්‍රයා.

මූල්‍යමය පැත්තටත් වඩා සඳුනිගෙ පෞරැෂයේ දුර්වලභාවය පෙනෙන පැත්තක් තමයි බුද්ධිමය සoවාදයක යෙදීමේ නොහැකියාව, කිසිම අළුත් දෙයක් ඉගන ගැනීමේ දැඩි අකමැත්ත, ආදිය. ඇයට පුළුවන්ද  ශිරාන්ගේ ව්‍යාපාරය, වෙනත් වචන වලින් කිව්වොත් ඇයට කාල ඇඳල ඉන්න මුදල් ලබා දෙන ව්‍යාපාරය ගැන වාක්‍ය පහක් කියන්නට? ගෙදර ඉන්න ගමන් කවදාවත් පොඩි සමාජ සේවයක්, දනක් පිනක් කරන්න පොතක් පතක් කියවන්න හිතෙන්නෙත් නෑ. වතාවක් ශිරාන්ගෙ අම්ම ශිරාන්ගෙ ව්‍යාපාර ගැන ටිකක් ඉගනගන්න කියල කිව්වම ගත් කටටම සඳුනි කිව්ව අනේ අම්මෙ ඕව මට තේරෙන්නෙ නෑ කියල. එතකොට ශිරාන් කවදහරි මළොත් සඳුනි මොකද කරන්නෙ? ඇත්තටම මගේ මිතුරෙක් හිටිය හුඟක් ආර්ථික අපහසුතා සහිතව මවත් සමඟ ජීවත් වන. එයා දවසක් කිව්ව ඔහු කුඩා කාලයේ ඔවුන් බොහෝ ධනවත් බවත් පියාට රන් බඩු අළවිසැලක් තිබුන බවත්. පියාගෙ හදිසි මරණයෙන් පසු වටේ හිටපු මිනිස්සු සඳුනි වගේ හැදුන අම්මව රවට්ටල ව්‍යාපාරයත් බකොළොත්කරල අද ඉන්න තත්වයට ඇදල දැම්මලු. ඒ යාලුවට ගෙවන්න හොඳ ණය  ප්‍රමාණයකුත් තිබුණ අර මිනිස්සු තාත්තගෙ නම විකුණල ගත්ත. ඔන්න එකම දරැවට ගිය කල!

දෙවනුවට කතා කරන්නට මම අදහස් කලේ සඳුනි ශිරාන්ට තම අතීතය ගැන සැඟවීම. මේ ගැන බොහෝ දෙනෙක් සඳුනිට දොස් කිව්ව බව මම දුටුවා. මොනම හේතුවකටවත් බොරැ කීම මම අනුමත කරනනේද නැති වුනත් මම කලින් කියපු පරිදි සඳුනි යනු සමාජය සමඟ ගැටුනු තනිව නිවැරදි තීරණ ගන්න පුහුණු කරපු දරැවෙක් නොවේ. එලෙස හැදුන සඳුනිගෙන් එකපාරටම පරිණත හැසිරීමක්, නිවැරදි තීරණ ගැනීමක් බලාපොරොත්තු විය නොහැකියි. අමිහිරි උනත් ශිරාන්ට ඇත්ත කීම වනුවට එන එන හැටියට බොරැ කියා මගහැරීම තෝරා ගැනීම ඇයගේ වරදකට වඩා ඇයව හැදූ ආකාරයේ වරදක්. පෞරැෂහීන ගෑනු මිනිස්සු ප්‍රශ්නයකට මුහුණදී විසඳා ගැනීමට වඩා එවෙලෙට ශේප් කර ගන්නයි බලන්නේ. අනිත් එක තමා ශිරාන්ගේ මවගේ හැසිරීම. ඇය සඳුනිගෙ පවුල කැඩීමට මොකක්හරි වැරැද්දක් හොය හොය සිටිද්දී සඳුනිට හිතෙන්නේ ඇත්ත කීම නොකලයුතු බව. ඒවගේම ශිරාන් සඳුනිගෙන් අතීතය ගැන අහපු විදිය හරිනෑ. ඔබේ ප්‍රියයාගේ අතීතය, ඔබේ දරැවාගේ වැරැද්දක් වැනි  ඕනෙම සoවේදී කාරණයකදී එහි සoවේදී බවට ගරැ කල යුතුවාක් මෙන්ම ඔවුන්ට අඟවන්නට ඕනේ ඔබේ ආදරය ඇත්ත කීමෙන් පළුදු නොවන වග. සඳුනි වතාවක් මේ ගැන කියන්නට ප්‍රවේශයක් ලෙස ඇයි ඔයා මට ආදරේ යැයි ශිරාන්ගෙන් ඇසූ විට පිළිතුර වූයේ ලස්සන මූණ, පිවිතුරැ පෙනුම, පිරිමි සම්බන්ධ නැති නොකැළැල් අතීතය ආදිය. මේක අහන සඳුනි ගොළු වෙනවා. සාධාරණයිනේ. මම ශිරාන් නම් කියන්නේ සඳුනිගෙ යහපත් නිවුනු ගතිගුණ අoක එකට. එසේ වූවා නම් ඇය එදා ඊට වඩා විවෘත වේවි.

අවසානයට මම නිර්මාණකරැට ස්තූති කරනවා දෙමව්පියන්ගේ චරිත ගුණයහපත් ලෙස නිර්මාණය කලාට. ලෙස්ලිගේ චරිතය හරිම වැදගත් පණිවිඩයක් තාත්තලට ලබා දෙනවා. ඒ තමයි තරැණ දරැවෙකුගේ ප්‍රශ්නයකදී එයට මුහුණදෙන ආකාරය කෙසේද යන්න. ශිරාන් සඳුනිව අතඇරපු වෙලේ ඇයට සවියක් නොවී ගහබැණගත්තානම් සඳුනිගේ ජීවිතය ඛේදවාචකයකින් ඉවර විය හැකිව තිබුනා. ලෙස්ලි කුමන ප්‍රශ්නයකදීවත් කලබල නොවී නියම පෞරැෂයකින් යුතුව ක්‍රියා  කල ආදර්ශමත් චරිතයක්. මම කලින් පෝස්ටු වලද කියා ඇති ප‍රිදි දරැවන්ට ආදර සබඳතා ඇති නැති වීම ලෝක නිoගිරාවක් ලෙස සිතන දෙමාපියෙක් වෙන්න එපා. කාන්තාවකට ප්‍රශ්නයදී නිවසේ අයගෙන් උදව් ඉල්ලීමට වඩා ආගන්තුකයෙකුගෙන් උදව් ඉල්ලීම ආරක්ශිතයැයි හැඟීම හෝ ගෙදර අයගෙන් සඟවාගෙන තනිවම විසඳාගැනීමට සිදු වීම තරම් අවාසනාවක් තවත් නැහැ. කාන්තාවක් එසේ කිරීමට හේතු හේතු වලින් එකක් තමයි තමයි ගෙදර අයගෙන් කරැණාව, අස්වැසීම සහ උදව් වෙනුවට ලැබෙන නින්දා අපහාස, සැක කිරීම්, ඇනුම්පද, ලේබල්, සහ නොයෙකුත් සෘනාත්මක ප්‍රතිචාර. අනිත් හේතුව ඇය සමඟ කතාබහ කර හැමෝටම එකඟ වියහැකි විසඳුමකට ඒම වෙනුවට ඇයට අවාසිදායක අසාධාරණ තීන්දු වලට පවුලේ අය එළැඹීම. ඇයි ඉක්මන් කෝපය නිසා ගෙදර අය ඇයට ලැජ්ජා වෙන පරිදි පිස්සු කෙළීමත් කාන්තාවන් ඉතාම බියවන දෙයක්. ඒනිසාම ලෙස්ලි වැනි ඉවසිලිවන්ත සාධාරණ දරැපවුලට ආදරය කරන වැරැද්දක් කරැණාවෙන් පෙන්වා දෙන තාත්තලා නාට්‍යයකින් හෝ දැකගැනීමට ලැබීම සතුටක්.

සඳුනිට වුනු ඛේදවාචකය තමයි තම ආත්මීය ආදරය අහිමි වී ශිරාන්ගෙ රත්තරන් කූඩුවට වෙලා මැරෙනකම් ගී ගැයීමට සිදු වීම. ඇගේ ආත්මීය ආසාව වුනේ සිතුම්ගෙ පරඞැල් පත් කූඩුවේ ජීවත් වෙමින් ඈත අහසේ නිදහසේ ගී ගයමින් පියෑඹීම. මේ සටහන දකින ඉගන ගන්න වියේ දුවලට මම කියන්නේ ජීවිතේ ඉලක්කයක් අරමුණක් සැළසුමක් ඇතිව හොඳින් ඉගෙනගෙන හොඳ රැකියාවක් කරමින් ස්වාධීන කාන්තාවක් වෙන්න හිතට ගන්න. මුදල් හා යසඉසුරැ ඔබටම එවිට ලඟා කරගත හැකියි. ඔබට තනිවම ලබා ගත නොහැක්කේ ලෞකික ජීවිතයේ උසස්ම සැනසීම වන ආත්මීය ආදරයි. ඔබේ ආත්මීය ආදරය ඔබට ලැබෙන්නේ රජෙකුගෙන් නම් ඒක ඔබ වාසනාව. හැබැයි ඔබේ ආත්මීය ආදරය ඔබට ලැබෙන්නේ යාචකයෙකුගෙන් නම් ඔහුව ඉන් මුදවාගෙන රජෙක් කිරීමට ඔබට සම්පත් තිබිය යුතුයි.